110 fotografii na 110-lecie tradycji fotograficznej w rodzinie Bielców
BIELEC Dom Fotografii i Malarstwa, Galeria Sztuki i Studio Fotograficzne, Pl. Inwalidów 6, Kraków
Wernisaż w czwartek 28 maja o godz. 19:00, ekspozycja do 31 lipca 2015
Wystawa zorganizowana w ramach Krakow Photo Fringe 2015
Nie sposób opowiadać o fotografii w Krakowie z pominięciem Bielca – jednego z najstarszych atelier fotograficznych w mieście… Historia rodzinnej firmy, obejmująca już czwarte pokolenie: rozpoczęła się w ostatnich latach XIX wieku i trwa po dzień dzisiejszy.
Zapoczątkował ją Wincenty Paweł Michnowski przyszły teść Pawła Bielca, który otworzył swój pierwszy zakład fotograficzny w Brodnicy na przełomie XIX i XX wieku, przy ulicy Kościuszki 75, w kamieniczce żony Emilii z domu Romanowskiej. Z tego też okresu pochodziły jego pierwsze zdjęcia. Po śmierci żony w 1930 r. wraz z córkami i synem przeniósł się do Torunia gdzie prowadził zakład fotograficzny i został prezesem toruńskiego Cechu Fotografów. W następnych latach założył rodzinną firmę w Bydgoszczy (przy ulicy Długiej), gdzie pomagała mu najmłodsza z trzech córek Maria. Otworzył także drugie atelier córce Irenie. W 1939 roku uciekł przed represjami niemieckimi, przeprawiając się przez Bug i wraz z córkami trafił do Krakowa. Założył pracownię fotograficzną przy ulicy Nowowiejskiej 8, a Maria w 1939 roku została przyjęta do firmy Bielec. Druga córka - Wanda Smagowicz po okupacji prowadziła zakład fotograficzny przy ulicy Długiej 17 (do grudnia 1984 roku). Wincenty Michnowski po wojnie wrócił do Bydgoszczy i został właścicielem trzech zakładów fotograficznych. Jeden prowadził sam, drugi najstarsza córka – Irena, a ostatni syn Tadeusz, ocalały z obozu oświęcimskiego.
Paweł Bielec urodził się w 1902 roku w Dynowie. Od wczesnych lat pasjonowały go dwie dziedziny sztuki: malarstwo i fotografia. W 1918 roku rozpoczął naukę rzemiosła we Lwowie u artysty malarza i fotografa Jana Cupaka. Swoją pierwszą pracownie „Zakład artystyczno-malarski i fototechniczny Plastyka” otworzył we Lwowie w 1928 roku i prowadził go przez dziesięć lat (Rynek 17, później przy ulicy Gródeckiej 44, a następnie przy ulicy Akademickiej). W 1938 roku postanowił wyjechać do Krakowa i w maju przy ulicy Karmelickiej 50 otworzył własne atelier prosperujące w tym miejscu prawie do końca XX wieku. W 1939 r. przyjął do pracy Marię Michnowską, znakomitą retuszerkę, która także kolorowała portrety. We wrześniu 1940 roku zawarli związek małżeński i od tego czasu już razem pracowali nad stworzeniem firmy występującej pod szyldem „Dom fotografii Bielec obejmuje wszystko co w zakres fotografii wchodzi”. Podczas okupacji Niemcy nie zamknęli zakładu, ale narzucili stałą cenę za zdjęcia, co bardzo utrudniało prowadzenie i utrzymanie pracowni. W tym trudnym czasie Paweł Bielec pomógł wielu Polakom uniknąć wywózki na roboty przymusowe do Niemiec, poświadczając ich zatrudnienie w swojej pracowni i opłacając ich uchylanie się od zsyłki. Przez jego zakład w charakterze pracowników przewinęło się ponad sto osób, także pochodzenia żydowskiego.
Obecnie studio mieści się przy pl. Inwalidów 6 i od 2010 roku jest także galerią sztuki…
W ciągu 76-ciu lat funkcjonowania pracowni w Krakowie oraz wcześniej jeszcze podczas lwowskiego okresu Pawła Bielca, udało się skatalogować ponad milion klisz. Zachowane są do dziś wszystkie negatywy fotografii wykonanych w atelier od maja 1938 roku, część klisz z okresu lwowskiego oraz wiele z ważnych wydarzeń historycznych związanych z Krakowem. W archiwum znaleźć można zdjęcia o unikalnej wartości historycznej. Coś dla siebie odkryją także pasjonaci militariów i historii wojskowości oraz, co oczywiste miłośnicy Krakowa.
W roku 1938 przy ulicy Karmelickiej 50 w Krakowie Paweł Bielec przenosząc firmę ze Lwowa otworzył swój Dom Fotografii. Przez całą okupację wykonywał portrety cywilów i wojskowych w pracowni oraz w terenie, fotografował pejzaż zmieniającego się miasta... Prezentowane prace na wystawie nie wymagają komentarza... Fotografie dokumentują wydarzenia historyczne odbywające się w Krakowie: budowa kopca Marszałka Józefa Piłsudskiego czy sypanie rowów obronnych… W pracowni mieszczącej się od 1993 roku przy Placu Inwalidów 6 można zobaczyć także między innymi: tableau z młodym Karolem Wojtyłą zamówione z okazji premiery „Kawalera Księżycowego” – sztuki "Studia 39"; zdjęcia żołnierskiej Wigilii wojska polskiego w garnizonie – rok 1938 (obecna siedziba Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie przy ul. Rajskiej) ; czy Wigilii 1939 roku – żołnierze niemieccy – to samo pomieszczenie; działalność 5 Batalionu Telegraficznego Legionów Polskich (lata 1935-39) ; czasy niemieckiej okupacji – zdjęcia na terenie garnizonu, portrety studyjne; pejzaż miejski, witryny sklepowe; wytwórnia polskich wódek; rok"radzieckiego wyzwolenia" – żołnierze pozujący w atelier Bielca…
Eksponowane prace są częścią rozległego archiwum zgromadzonego przez Pawła Bielca żyjącego w latach 1902–2002.