POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich, ul. Mordechaja Anielewicza 6, Warszawa
Organizator wystawy: International Center of Photography w Nowym Jorku
Wystawa czynna od 8 maja do 31 sierpnia 2015 w godzinach otwarcia muzeum.
Kuratorka Archiwum Vishniaca: Maya Benton. Kuratorka wystawy: Katarzyna Nowakowska-Sito
Zdjęcia Romana Vishniaca wywarły głębszy wpływ na współczesny obraz życia żydowskiego w Europie Wschodniej, niż prace jakiegokolwiek innego fotografa. Był on autorem najbardziej rozpoznawalnego i najczęściej powielanego zapisu fotograficznego świata u progu Zagłady, choć jedynie niewielka część jego dorobku została pokazana lub opublikowana za jego życia.
Mimo że Vishniac jest znany przede wszystkim jako twórca owego przejmującego zapisu, był on wyjątkowo wszechstronnym i nowatorskim fotografem. Jego twórczość obejmuje ponad pięć dekad, od wczesnych poszukiwań inspirowanych europejskim modernizmem w latach dwudziestych XX wieku, po innowacyjną mikrofotografię lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych.
Wystawa monograficzna Romana Vishniaca ukazuje dzieła bardzo różnorodne – wiele z nich odkryto dopiero niedawno – proponując nowe spojrzenie na ikoniczne fotografie Żydów wschodnioeuropejskich w szerszym kontekście społecznej fotografii dokumentalnej lat trzydziestych.
Vishniac, urodzony w 1897 roku w zamożnej rodzinie rosyjskich Żydów, wychował się w Moskwie, gdzie studiował biologię. W 1920 roku, w następstwie rewolucji październikowej, wyemigrował do Berlina.
Jako fotograf amator uwieczniał życie ulicy, tworząc błyskotliwą, ironizującą kronikę wizualną swego przybranego miasta, a jednocześnie eksperymentując z nowym podejściem do kadru i kompozycji.
Dokumentował dojście nazistów do władzy, a zwiastujące rychłą katastrofę przejawy represji stały się wkrótce centralnym tematem jego prac. W 1935 roku główne przedstawicielstwo europejskie American Jewish Joint Distribution Committee – największej żydowskiej organizacji pomocowej na świecie (w Polsce znanej jako Joint) – zleciło mu udokumentowanie życia ubogich społeczności żydowskich w Europie Wschodniej. Owocem czteroletnich prac były słynne zdjęcia, które w znacznej mierze zdefiniowały charakter fotograficznej spuścizny Vishniaca.
Po przyjeździe do Nowego Jorku 1 stycznia 1941 roku Vishniac otworzył studio portretowe.
Zarabiał na utrzymanie, uwieczniając życie żydowskich imigrantów i amerykańskiej społeczności żydowskiej, a jednocześnie wyrabiał sobie opinię pioniera w dziedzinie mikrofotografii.
W 1947 roku powrócił do Europy, gdzie fotografował żydowskie obozy dla dipisów (z ang. displaced persons - osoby, które wyniku wojny znalazły się poza swoim krajem), próby odbudowania życia przez ocalałych z Zagłady, emigrantów oraz działalność pomocową, a także ruiny Berlina.
Wystawa Roman Vishniac: Fotografia, 1920–1975 jest próbą nowego, całościowego spojrzenia na twórczość fotograficzną Vishniaca, począwszy od jego wczesnych lat w Berlinie aż po powojenny okres w Ameryce. Eksponowane prace pochodzą z archiwum Romana Vishniaca w International Center of Photography. Są one wprowadzeniem do bogatego, liczącego ponad 30 tysięcy obiektów zbioru, obejmującego m. in. odkryte niedawno historyczne odbitki, rzadkie materiały filmowe, odbitki stykowe, korespondencję osobistą oraz wydruki wielkoformatowe wykonane na podstawie zdigitalizowanych w ostatnich latach negatywów.
Maya Benton, kuratorka Archiwum Vishniaca
Patroni medialni wystawy: Onet, Gazeta Wyborcza, Viva!, Uroda Życia, MaleMEN, Art&Business, National Geographic Polska, RMF Classic.
Organizatorem wystawy Roman Vishniac: Fotografia, 1920-1975
jest International Center of Photography z Nowego Jorku. Inicjatywę tę umożliwiło wsparcie Mary Vishniac Kohn, która ufundowała Archiwum Romana Vishniaca w ICP, a także pomoc ze strony Andrew and Marina Lewin Family Foundation, Estanne and Martin Fawer, The David Berg Foundation, Righteous Persons Foundation, National Endowment for the Arts, Olitsky Family Foundation, the ICP Exhibitions Committee, James and Merryl Tisch, Koret Foundation Caryl & Israel Englander oraz anonimowych darczyńców.
Wydarzenia towarzyszące wystawie:
Piątek 8 maja 2015 i niedziela 24 maja o godz. 16:00 - obowiązuje rezerwacja.
Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Roman Vishniac: Fotografia, 1920–1975”
Maya Benton, autorka wystawy i kuratorka Archiwum Vishniaca z ICP w Nowym Jorku (8 maja, tłumaczone na język polski) oraz dr Katarzyna Nowakowska-Sito, kuratorka wystawy w Muzeum POLIN (24 maja).
Sobota 9 i 23 maja w godz. 12:00 - 17:00 - wymagane zgłoszenia.
Ujęcia różnorodności – warsztaty fotograficzne prowadzone przez Adama Pańczuka
Dwudniowe bezpłatne warsztaty fotograficzne, więcej szczegółów tutaj.
Środa 13 maja o godz. 18:00 - obowiązuje rezerwacja.
Społeczna funkcja fotografii – spotkanie z ekspertem - historyczką fotografii Joanną Kinowską.
Czy fotografia może walczyć ze stereotypami, zmieniać myślenie, kształtować postawy?
Odpowiedzi będą również odniesieniem do zdjęć Romana Vishniaca.
Czwartek 14 maja o godz. 18:00 - wstęp wolny
Wykład - Roman Vishniac: fotograf o wielu obliczach. Dr Katarzyna Nowakowska-Sito, kuratorka wystawy Romana Vishniaca w Muzeum POLIN, zaprezentuje biografię i twórczość fotografa: od zdjęć prasowych po pionierską fotografię mikroskopową.
Czwartek 21 maja o godz. 18:00 - wstęp wolny
Wyklad Lecha Lechowicza: Od Berlina do Nowego Jorku - fotografia niemiecka i amerykańska 1. połowy XX wieku. Historyk fotografii zaprezentuje twórczość Vishniaca na tle nurtów światowej fotografii 1 połowy XX wieku, zwłaszcza tych, które dojrzewały w dwóch artystycznych stolicach: Berlinie i Nowym Jorku, z którymi związane były losy fotografa.
Czwartek 28 maja o godz. 18:00 - obowiązuje rezerwacja
Warsztaty - Sztuka widzenia.
Analiza fotografii oraz zastanowienie, jak zdekodować zawarte w nich informacje oraz intencje autora. Analizie zostaną poddane m. in. fotografie Romana Vishniaca.
[źródło: POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich]