Biuro Wystaw artystycznych w Kielcach, Galeria Górna, ul. Kapitulna 2 
Wernisaż w piątek 7 listopada o godz. 18:00, ekspozycja do 7 grudnia 2014 
Organizatorzy: Okręg Świętokrzyski ZPAF i BWA w Kielcach
Patronaty: Związek Polskich Artystów Fotografików i Fotoklub RP

Kurator ZPAF: Andrzej Borys - Prezes Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF
Kurator BWA: Stanisława Zacharko-Łagowska - dyrektor BWA w Kielcach
Współorganizatorzy: Stowarzyszenie Autorów ZAIKS, Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Urząd Miasta Kielce, Centrum Targowe Kielce, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach.

W dniu 19 października 2014 Jury XVI Międzynarodowego Biennale Krajobrazu w składzie:
Andrzej Zygmuntowicz - Rada Artystyczna ZPAF - przewodniczący
Wojciech Druszcz - ZAIKS
Małgorzata Dołowska - Fotoklub RP
Kacper Kowalski - artysta fotograf
Andrzej Borys - ZPAF OŚ - organizator Biennale
spośród 924 prac oraz 9 filmów Video-Art nadesłanych od 193 autorów zakwalifikowało do wystawy 115 prac autorstwa 80 fotografików oraz 5 filmów od 3 autorów.
Przyznano następujące nagrody:
GRAND PRIX - Nagroda Stowarzyszenia Autorów ZAIKS - Piotr Spek - za zestaw "Przestrzeń osobista"
Nagroda I Stopnia Marszałka Województwa Świętokrzyskiego - Marcin Jastrzębski - za zestaw "Nowhere"
Nagroda II Stopnia - Piotr Krzaczkowski - za zdjęcie "Fabryka Chmur"
Nagroda II Stopnia - Krzysztof Zając - za zdjęcie "Miejska Zieleń"
Nagroda II Stopnia - Wojtek Kowalczyk - za zdjęcie "Promenada Zdzisława Be"
Złoty Medal Fotoklubu RP - Piotr Bułanow - za zdjęcie "Las"
Srebrny Medal Fotoklubu RP - Piotr Myszczyński - za zdjęcie bez tytułu
Brązowy Medal Fotoklubu RP - Piotr Tarczyński - za zdjęcia "Droga do domu", "Potiomkinowskie Schody"
Statuetka Biennale - Nagroda Prezydenta Miasta Kielce - Paweł Młodkowski- za zdjęcie "Targowisko"
Statuetka Biennale - Nagroda Prezydenta Miasta Kielce - Marcin Górski - "Urban Space"
Statuetka Biennale - Nagroda Prezydenta Miasta Kielce - Krzysztof Brawko - za zdjęcie "Cypress"
Statuetka Biennale - Nagroda Prezydenta Miasta Kielce - Patrik Skonieczny - za zdjęcie "Kwadratura"
Statuetka Biennale - Nagroda Prezydenta Miasta Kielce - Andrzej Gontarz - za zdjęcie "Energia"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Marek Arcimowicz - za zdjęcie "Pejzaż górski"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Monika Brzegowska - za zdjęcie "Przestrzeń międzyludzka II"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Piotr Lisowski - za zdjęcie "Bez tytułu"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Jerzy Mąkowski - za zdjęcie "Sahara"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Michał Sieradzan - za zdjęcie "Fatamorgana"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Renata Woroniecka - za zdjęcie "Pejzaż z liniami"
Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Sławomir Zieliński - za zdjęcie "Kurtyny"
Wyróżnienie w kat. Video-Art, Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF - Marek Szcześniak za film  "xxyz"

Autorzy prac zakwalifikowanych do ekspozycji: Marek Andrzejewski, Marek Arcimowicz, Kamil Baś, Robert Baś, Joanna Bąk, Witold Bianga, Piotr Bieniek, Adam Biernat, Paweł Borkowski, Joanna Bratko, Krzysztof Browko, Monika Brzegowska, Piotr Bułanow, Jerzy Chaberek, Krzysztof Chomicz, Czesław Chwiszczuk, Elżbieta Cybulska, Marek Domański, Lucjan Demidowski, Piotr Fagasiewicz, Alek Figura, Wojciech Gepner, Marek Gerstmann, Iwetta Gintow-Paprocka, Andrzej Gontarz, Leszek Górski, Marcin Górski Deszcz, Olga Grabiwoda, Piot Grochala, Marek Grunkiewicz, Tomasz Grzyb, Agata Guzik, Piotr Jasiczek, Jarosław Jasiński, Jan Jaskuła, Artur Jastrzębski, Marcin Jastrzębski, Jacek Lalak, Izabela Łazarczyk-Kaczmarek, Kinga Kardynał, Marcin Kęsek, Ismail Kocaman, Wojtek Kowalczyk, Wadim Kozlovsky, Waldemar Kozub, Miłosz Krajewski, Piotr Krupa, Piotr Krzaczkowski, Marta Leśniakowska, Lech Lipiec, Piotr Lisowski, Rafał Łagowski, Jerzy Malinowski, Jerzy Mąkowski, Małgorzata Mikołajczyk, Jakub Mizuła, Paweł Młodkowski, Iza Muszczynko, Antoni Myśliwiec, Piotr Myszczyński, Katarzyna Nizinkiewicz, Marcin Olszewski, Marek Olszycki, Jakub Oniszczuk, Paweł Opaliński, Sławomir Oszywa, Grzegorz Piaskowski, Danuta Piotrowska, Artur Pławski, Kamila Sammler, Michał Sieradzan, Patrik Skonieczny, Piotr Spek, Krzysztof Strzoda, Maciej Szczęśniak, Piotr Tarczyński, Zofia Turno, Renata Woroniecka, Krzysztof Zając, Sławomir Zieliński.

Spośród wielu innych, w sztuce regionu świętokrzyskiego najmocniej bodajże zaznaczył się temat krajobrazu: począwszy od malarstwa pejzażowego – którego znakomitymi i wczesnymi przykładami są twórczości Józefa Szermentowskiego czy Władysława Maleckiego, a w sztuce bliższej naszych czasów, cenionych artystów II połowy XX wieku: Bolesława Cetnera Zbigniewa Kurkowskiego, Henryka Papierniaka i Kazimierza Grodziskiego – aż po współczesną kielecką fotografię.
Uważany za archaiczny i bagatelizowany przez artystów poszukujących w fotograficznym medium nowoczesnych środków wyrazu, został w latach sześćdziesiątych podjęty przez Pawła Pierścińskiego i sformowaną przez niego grupę, nazwaną później Kielecką Szkołą Krajobrazu (Paweł Pierściński, Janusz Buczkowski, Jan Spałwan, Wacław Cisłowski, Jerzy Kamoda, Tadeusz Jakubik) oraz, starszego od nich, Jana Siudowskiego. Poprzez ich intensywną działalność twórczą i wystawienniczą, wspartą teoretycznym kręgosłupem programowych tekstów Pawła Pierścińskiego, motyw krajobrazu został wzniesiony do rangi tematów godnych nowoczesnej fotografii artystycznej, a twórczość artystów KSK została w pełni doceniona przez znawców tej dyscypliny sztuki.
Środowisko kieleckich fotografików – wzmocnione kolejną falą zaangażowanych twórców, wśród których szczególnie zainteresowani tego rodzaju tematyką byli: Jerzy Piątek, Andrzej Pęczalski, Henryk Pieczul, Jerzy Mąkowski, Andrzej Borys, Antoni Myśliwiec, Piotr Kaleta z Buska-Zdroju oraz Aleksander Salij i Andrzej Łada – obaj z Ostrowca Świętokrzyskiego, stało się w sposób naturalny matecznikiem polskiej fotografii krajobrazowej. Ogromny w tym udział miał ciągle rosnący autorytet Pawła Pierścińskiego i jego intensywna praca organizacyjna.
Tu też w 1968 roku zrodził się pomysł organizowania Biennale Krajobrazu Polskiego (w latach 1977-1979 towarzyszyły mu Ogólnopolskie Sympozja Fotograficzne Krajobraz w Ameliówce), które w ciągu czternastu edycji – ostatnia odbyła się w 1996 roku – udowodniło twórczą żywotność i ogromne możliwości krajobrazowych inspiracji. Jego pierwszymi kuratorami i organizatorami byli Janusz Buczkowski oraz Stanisław Lipka.
Po długiej przerwie, spowodowanej trudami czasów transformacji ustrojowej i kryzysem organizacyjnym w strukturach ZPAF, zostało ono reaktywowane w 2012 roku z inicjatywy Andrzeja Borysa, prezesa ZPAF Okręg Świętokrzyski – już jako Międzynarodowe Biennale Krajobrazu. Obecne Międzynarodowe Biennale Krajobrazu DEFINICJA PRZESTRZENI, zachowując ciągłość tradycji jako kolejna, XVI edycja, jest – mimo dokonanych zmian regulaminowych – jego bezpośrednią kontynuacją.
Wspomniane wyżej zmiany wynikają zarówno z rozwoju techniki fotograficznej, jak i z przedefiniowania problemu przestrzeni i relacji, w jakie wchodzi z nią człowiek. Obecna techniczna łatwość rejestrowania i przetwarzania obrazu programami graficznymi oraz możliwość filmowania, jaką stwarzają również cyfrowe aparaty fotograficzne i telefony komórkowe sprawiły, że wielu artystów pociąga możliwość dopełniania fotograficznych obrazów ruchem, dźwiękiem i dłuższą sekwencją trwania w czasie. Odmienność i specyficzny charakter tych wypowiedzi, przy ciągle ważnej w nich obecności fotograficznego medium, spowodowały poszerzenie Biennale o kategorię sztuki wideo. Jakkolwiek w obecnej edycji reprezentowana jest ona dość symbolicznie (do wystawy zakwalifikowano 5 filmów 3 autorów – w tym trzy Macieja Szczęśniaka, wyróżnionego Medalem ZPAF OŚ) – znakomicie dopełnia statyczną część ekspozycji.
Najistotniejsze jednak zmiany, które znacząco wpłynęły zarówno na jakość przedstawieniową jak i poziom artystyczny prezentacji, dotyczą poszerzenia pojęcia tradycyjnego tematu Biennale – krajobrazu, czyli przestrzeni zewnętrznej – o indywidualną przestrzeń osobistą, wewnętrzną, która nadbudowuje tę pierwszą enigmatyczną warstwą prywatnych odniesień, przeżyć i emocji. Punkt ciężkości został tym samym przeniesiony z, mniej lub bardziej obiektywnej, dokumentacji na subiektywną interpretację rzeczywistości w odniesieniu do przestrzeni – w tym również do przestrzeni kulturowej – w której funkcjonuje współczesny człowiek. Znakomicie odczytali te założenia uczestnicy konkursu – stąd duża różnorodność postaw artystycznych, sposobów dotykania tematu i oryginalnych rozwiązań formalnych nadesłanych fotografii.
Fotografia jest sztuką wyboru – obecnie tym bardziej trudnego, że wskutek migracji i wzmożonej mobilności ludzi, a także wszechobecności mediów, przekazujących nam obrazy świata na ekranach telewizorów, monitorów i wyświetlaczy, poszerzył się niebywale ich dostępny zasób. Niełatwo w ich natłoku odnaleźć te właściwe, które, będąc odbiciem Udaje się to jedynie tym, wyposażonym w wyczuloną wrażliwość, zdobytą wiedzę; również z zakresu kultury i sztuki, doświadczenie doskonalącej, systematycznej pracy – i przez nie ukształtowaną artystyczną świadomość. Analizując grupę nagrodzonych i wyróżnionych prac wydaje się, że to właśnie ona – świadomość artystyczna – stała się głównym kryterium oceny, przyjętym przez tegoroczne Jury.
Nagrodzony Grand Prix tryptyk Piotra Speka zatytułowany Przestrzeń osobista (Przenikania Rothko) jest tego najlepszym przykładem. Artysta perfekcyjnie wykorzystuje w nim na użytek swojej kompozycji zarówno kompozycyjne podziały i kolor obrazów Marka Rothko jak i psychologiczną głębię ich oddziaływania na zatopioną w ich kontemplacji kobietę. Jego druga, również trzyczęściowa, czysta plastycznie i perfekcyjnie zharmonizowana praca oparta jest na dialogu pomiędzy realizmem sfotografowanego krajobrazu a skojarzeniami z abstrakcyjnym, minimalistycznym układem geometrycznych figur. Z kolei laureat drugiej nagrody, Marcin Jastrzębski, opiera zarówno ekspresję formy jak i filozoficzną refleksję swego czteroczęściowego zestawu Nowhere na wizualnym zgrzycie zderzenia pięknej i szlachetnej przestrzeni natury z brzydotą zaśmiecających ją cywilizacyjnych, zdegradowanych pozostałości. Kolejne trzy równorzędne nagrody honorują liderów grup podobnych charakterem fotografii: Fabryka chmur Piotra Krzaczkowskiego – została najbardziej wyróżniona z dużej grupy znakomitych ujęć wykonanych „z lotu ptaka”, Miejska zieleń – dzieło Krzysztofa Zająca: zielona, po „mondrianowsku” skomponowana płaska abstrakcyjna kompozycja, która z bliska epatuje konkretem materii przyulicznych ekranów akustycznych – stoi na czele tych, budzących skojarzenia z malarstwem nieprzedstawiającym, natomiast Promenada Zdzisława Be Woytka P. Kowalczyka – reprezentuje te, których siłę wyrazu tworzy tajemniczy nastrój niedopowiedzenia i piękno poetyckich, plastycznych metafor.
Tych pięć nagród oraz ilość wyróżnień: złoty, srebrny i brązowy medal Fotoklubu RP, pięć wyróżnień Prezydenta Miasta Kielce w formie statuetek oraz osiem medali Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF – a także kwalifikacja do wystawy pokonkursowej, którą tylko ze względu na ograniczoność przestrzeni galerii uhonorowano zaledwie 115 z 924 fotografii – świadczą o wysokim poziomie artystycznym, zarówno samego konkursu, jak i wieńczącej go prezentacji.
Jednak najcenniejszymi ich rezultatami jest uwidocznienie ciągłej atrakcyjności tematu krajobrazu w fotografii artystycznej oraz utworzenie płaszczyzny konfrontacji różnych postaw artystycznych i samych dzieł tych artystów fotografików, dla których źródłem inspiracji jest zarówno otaczająca ich przestrzeń zewnętrzna jak i dopełniająca ją przestrzeń ich własnych emocji, przeżyć, doznań i przemyśleń. Oparcie jej z jednej strony na tradycji i cennym dorobku Kieleckiej Szkoły Krajobrazu i Świętokrzyskiego Okręgu ZPAF, a z drugiej na organizacyjnej i merytorycznej współpracy OŚ ZPAF i BWA daje nadzieję na jej trwałość i ciągły rozwój. Ale wydaje się, że już dziś – w odniesieniu do XVI Międzynarodowego Biennale Krajobrazu DEFINICJA PRZESTRZENI – można zacytować tytuł książki Pawła Pierścińskiego i oświadczyć, że w Kielcach znów nastał CZAS KRAJOBRAZU… 
Stanisława Zacharko-Łagowska