Galeria Bielska BWA, ul. 3 Maja 11, Bielsko-Biała
Wernisaż w piątek, 17 stycznia o godz. 18:00, ekspozycja do 16 marca 2025
Kuratorki: Ada Piekarska, Nina Hobgarska
Wystawa jest szeroką prezentacją twórczości wybitnej przedstawicielki polskiej sztuki krytycznej, nurtu związanego z przemianami politycznymi i kulturowymi w Polsce po 1989 roku.
Wybór prac – od nagrodzonej na weneckim Biennale „Łaźni męskiej” po projekt „Szukając Jezusa” i najnowsze działania performatywne – podporządkowany jest zagadnieniu, które z perspektywy przeszło trzydziestu lat intensywnej obecności Katarzyny Kozyry w świecie sztuki można uznać za kluczowe – idei płynnej tożsamości.
Prezentacja twórczości artystki ma dwie odsłony – pierwszą z nich była wystawa pokazywana w galerii GVUO w Ostrawie (Czechy) we wrześniu 2024 roku, kolejną będzie wystawa w Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej, która otworzy się w piątek, 17 stycznia 2025 roku.
Ekspozycja pozwoli publiczności spojrzeć na twórczość Kozyry jako obszar nieustających eksperymentów związanych z doświadczaniem i definiowaniem tożsamości, ciała oraz płci. W swoich pracach i procesach twórczych artystka obsadza samą siebie w coraz to innych rolach, wykorzystując do tego różnorodne środki wyrazu, takie jak wideo, fotografia, wideoinstalacja i performans.
Przez lata obecności na światowej scenie artystycznej, Katarzyna Kozyra przyzwyczaiła nas do głosu krytycznego, konfrontującego odbiorców z tematami tabu, niejednokrotnie prezentując i akcentując rolę ciała nienormatywnego: chorego, starego, queerowego. Sztuka Kozyry stanowi komentarz dla patriarchalnych struktur i binarnych modeli tożsamości.
Ostatnia dekada jest etapem zmian w jej strategii artystycznej. Od czasu pracy nad projektem „Szukając Jezusa” artystka stosuje praktykę „nieobecności”, związaną m.in. z odczuwaniem zmęczenia wobec mechanizmów (nad)produkcji artystycznej. Wystawa, prezentując prace powstałe w ostatnich trzech dekadach aktywności twórczej Kozyry – w tym dzieła kluczowe dla polskiej historii sztuki – ukazuje drogę artystki przez kolejne etapy odkrywania złożoności podmiotu: performatywnego, niespójnego, wymykającego się.
Ekspozycji towarzyszy publikacja zawierająca reprodukcje prac oraz teksty kuratorek, Niny Hobgarskiej
i Ady Piekarskiej, a także Jiříego Jůzy, Karola Radziszewskiego, Agaty Smalcerz, Kateřiny Štroblovej i Andrzeja Wajsa.
Agnieszka Katarzyna Kozyra urodziła się 1 lutego 1963 roku w Warszawie.
W 1989 roku rozpoczęła studia na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Na I roku studiowała rzeźbę pod kierunkiem Gustawa Zemły, a od II roku do końca studiów w pracowni doc. Grzegorza Kowalskiego. W 1992 roku zdiagnozowano u niej ziarnicę złośliwą. Walka z chorobą trwała przeszło cztery lata. Jej apogeum i trudne leczenie nakładało się z tworzeniem pracy dyplomowej, która powstawała pod kierunkiem prof. G. Kowalskiego. Była to słynna "Piramida zwierząt", rzeźba wykonana z wypchanych zwierząt: konia, psa, kota i koguta, której towarzyszył film dokumentujący proces uśmiercania i preparacji konia. Praca dyplomowa, zainspirowana bajką braci Grimm, której obrona odbyła się w czerwcu 1993 r., wywołała burzliwy oddźwięk, dyskusję w mediach, protesty, ataki i oskarżenia. Nie wnikano w motywację artystki, zarzucając jej i sztuce współczesnej amoralność. Jednocześnie uznana została za ważny głos w obronie praw zwierząt, jak również zwróciła uwagę na obecność i znaczenie społeczne sztuki.
Jej "Łaźnia męska" reprezentowała Polskę na 48. Biennale Sztuki w Wenecji. Artystce przyznano honorowe wyróżnienie: za to że bada i kwestionuje autorytarną domenę męskiego terytorium, łącząc elementy sztuki performans i inscenizacji (z oficjalnego komunikatu Jury). Jest to najwyższe wyróżnienie, jakie dotychczas zdobyli polscy artyści na weneckim Biennale.
Autorka prac: "Piramida zwierząt" (1993), "Więzy krwi" (1995), "Olimpia" (1996), "Łaźnia" (1997), "Łaźnia męska" (1999), "Święto wiosny" (1999-2002), "Kara i zbrodnia" (2002), "W sztuce marzenia stają się rzeczywistością" (2003-2009), "Casting" (2010), "Szukając Jezusa" (2012), "Homo Quadrupeds" (2018), "Sen córki Linneusza" (2018), "Fressen" (2021), "Sen" (2023).
Partnerem wystawy jest Fundacja Katarzyny Kozyry.