Tegoroczne hasło: proces.wirtualna_rzeczywistość.publikacje.premiery.fotografia.
Organizator: PIX. HOUSE ul. Głogowska 35a, Poznań
Partnerzy główni: Miasto Poznań, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego
wrzesień – grudzień 2020 - wydarzenia w większości w przestrzeni wirtualnej
Tegoroczny festiwal XPRINT będzie miał kompletnie nową formułę. Rzeczywistość w jakiej się znaleźliśmy, zasoby lokalowe oraz specyfika naszych działań pokierowała nas w tym roku w stronę hasła: proces.wirtualna_rzeczywistość.publikacje.premiery.fotografia.
Skupimy się na premierach książkowych. Zaprezentujemy tej jesieni pięć nowych publikacji fotograficznych, którym będą towarzyszyć dyskusje i inne akcje promujące fenomen niskonakładowych wydawnictw artystycznych.
• Życie Alternatywne. Amatorzy i zawodowcy w fotografii poznańskiej od 1839 do 1945 roku – M. Piotrowska
• Bo żyję – Mariusz Stachowiak
• List do chłopca z latarką – Grzegorz Dembiński
• Plain Text – Marta Bogdańska – zwyciężczyni konkursu Talent Roku 2020 / Zin Call
• Fyrtel 2020 – publikacja towarzysząca warsztatom fotografii dokumentalnej Mój Fyrtel
Organizujemy dyskusje online z fotografkami i fotografami, graficzkami i grafikami, edytorkami i edytorami, czyli osobami które zajmują się książką fotograficzną i kochają to robić. Rozmawiamy o procesie, o sytuacji w jakiej się znajdujemy oraz o zmianie – nie tylko postrzegania.
Gośćmi tegorocznego festiwalu są: Diana Lelonek, Anna Bedyńska, Grzegorz Dembiński, Rafał Milach, Agnieszka Rayss, Arnis Balcus, Katarzyna Czarnota, Karol Grygoruk, Marta Bogdańska, Krzysiek Orłowski, Monika Piotrowska i Photo News, Katarzyna Kubicka, Anna Nałęcka – Milach, Aneta Kowalczyk, Katarzyna Sagatowska i Monika Szewczyk Witek – Wszyscy Jesteśmy Fotografami, uczestnicy warsztatów Mój Fyrtel.
W planach mamy także wystawę plenerową Klamra - coś, co łączy fragmenty w całość lub wyodrębnia fragmenty z całości. Będzie to opowieść o czasie zatrzymanym od marca do listopada 2020, to także próba zebrania obrazu teraźniejszości, ale też tego za czym tęsknimy, czego się boimy, co nas cieszy, a co przerasta. Wystawa będzie miała także swoją wersję online - dla tych, którzy nie będą mogli pojawić się osobiście. Będą filmy, zdjęcia, piosenki i teksty.
➲ Życie Alternatywne. Amatorzy i zawodowcy w fotografii poznańskiej od 1839 do 1945 roku
– Monika Piotrowska
Książka Moniki Piotrowskiej jest konstruowana z setek drobnych śladów, które autorka odnajduje niemal razem z czytelnikiem, ten proces zawarty jest w narracji. Czyta się ją momentami jak niezły kryminał lub powieść przygodową.
Mnóstwo w niej odkryć, także dużych – np. dwudziestotrzyletni związek z Poznaniem rodziny Jacobich i jakość spuścizny, którą po sobie zostawili Sigismund, Lotte i Ruth. Albo rozmach, z jakim członkowie świeżo utworzonego Photographischer Verein zu Posen (Poznańskie Stowarzyszenie Fotograficzne) powtarzali eksperyment Röntgena, wyprzedzając w tym berlińczyków. Zdumienie budzi doskonale zachowany zbiór fotografii braci Zielińskich – szczerych, bezpośrednich, które opowiadają o życiu rodziny przez trzy pokolenia. „Życie alternatywne„ zawiera ponad 120 zdjęć, w tym obrazy codzienności Armii Polskiej we Francji utrwalone przez Tadusza Cypriana, weduty Poznania podczas powodzi uchwycone przez Balbinę Mirskią i perełkę – akt Zofii Stelmachówny, jedynej niezależnej fotografki poznańskiej w międzywojniu, która zdobyła pozycję artystki.
„Życie alternatywne” to jednak przede wszystkim opowieść o losach ludzi fotografii w mieście, które dzięki ich działalności od początku nie było „ani prowincją, ani nawet dobrze rozwijającym się ośrodkiem. Pośród miast, które przed zaborami leżały w granicach Polski, Poznań należał do awangardy!” – podkreśla autorka. – „Książka nie pretenduje do miana opracowania historii poznańskiej fotografii. Przedstawiam opowieść o jej życiu społecznym. Fotografowie, nawet bardzo elitarni, z racji umiejętności utrwalania ludzkiej fizjonomii zawsze żyli i żyją blisko społeczeństwa. W obrazie ich środowiska okruch swojej historii odnaleźć może każdy z nas.”
➲ Bo żyję - Mariusz Stachowiak
Fotografie – powiększenia w formacie 18 x 24 cm – były wszędzie. Leżały na półce, przyciśnięte kilkoma książkami, porozrzucane na podłodze, na mocno wysiedzianych fotelach. Wypłukane z utrwalacza krążyły w wielkiej, plastikowej wannie. Obraz na nich był często zbyt kontrastowy, prawie czarno-biały. Kontrast powodował zanikanie szczegółów w jasnych miejscach obrazu albo tych w cieniu. Wzmacniał i tak już intensywny przekaz. To dlatego, aby na bardzo złym papierze, na jakim wtedy drukowano tygodnik Wprost, można było cokolwiek zobaczyć. Wchodząc do ciemni, w której odbywał się cały rytuał, trudno było nie otrzeć się ramieniem o wilgotne, świeżo wywołane filmy. Mariusz Stachowiak nie zwracał na to zbytniej uwagi. Technologię traktował bardzo swobodnie. Urodził się w 1956 roku.
Z fotografią dokumentalną zetknął się w 1975 roku, dzięki Januszowi Nowackiemu, kiedy uczestniczył w warsztatach fotografii dokumentalnej. Później je współorganizował. W 1978 roku został współzałożycielem (z Januszem Nowackim i Jackiem Śledzikowskim) studia diaporamy Studio DiM. Po śmierci Mariusza Stachowiaka negatywami zaopiekowali się jego przyjaciele, udostępniając je Fundacji Pix. House. Zbiór okazał się ze względu na tematy i szczerość przekazu niezwykle interesującym, najważniejszym, jaki w schyłkowym PRL powstał w Poznaniu i jednym z ważniejszych opisujących Polskę tamtych lat. Jego fotografie, mocne i wyraziste były na granicy akceptowalności przez ówczesny Główny Urząd Kontroli Publikacji i Widowisk (centralny urząd cenzury państwowej), decydujący o tym, co mogło pojawić się publicznie.
➲ List do chłopca z latarką – Grzegorz Dembiński
Grzegorz Dembiński tym razem przygotował bardzo osobistą opowieść fotograficzną, w której główną rolę kreuje jego niepełnosprawny, 12-letni syn Jan. Autor przez kilkanaście miesięcy przyglądał mu się z aparatem. Zdjęcia powstały podczas wakacji, wspólnych wycieczek, w domu, w drodze do szkoły. Dokumentalne fotografie złożyły się w fikcyjną, poetycką nowelę, w której światło odbywa walkę z cieniem, ukryte spiera się z widzialnym, niewypowiedziane staje naprzeciw wyrażonego.
Za projekt graficzny odpowiada Ania Nałęcka-Milach.
Autor zbiera obecnie środki na druk książki. W serwisie zrzutka.pl można już dziś zarezerwować egzemplarz „Listu”, wspierając jednocześnie wydanie publikacji. Prosimy o Wasze wsparcie! zrzutka.pl/list
➲ Plain Text – Marta Bogdańska
– zwyciężczyni konkursu Talent Roku 2020 / Zin Call Plaintext, w języku szpiegowskim oznacza zwykły tekst, czyli wiadomość przed szyfrowaniem lub po rozszyfrowaniu, czytelną dla ludzi. Po zakodowaniu staje się ona nieczytelna bez klucza. Słowo to stosuję jako metaforę dla mojego projektu. Liban, a szczególnie jego stolica Bejrut, znane są z historii szpiegowskich. Kraj ten przyciąga uwagę mediów, ale z reguły przedstawiany jest stereotypowo i sensacyjnie. Dla mnie jednak Liban stał się drugim domem.
Od 2008 roku mieszkałam tam i pracowałam przez ponad osiem lat. Plaintext jest projektem, który śledzi moje odczucia i wrażenia związane z tym miejscem, a zarazem próbuje odkodować moją z nim relację na tle szerszego kontekstu geopolitycznego. Przez prawie rok życia w Libanie otrzymywałam szczególny rodzaj wiadomości na telefon komórkowy, w czasie gdy pracowałam dla międzynarodowej organizacji pozarządowej. Te wiadomości w aplikacji Whats App na tak zwanej “grupie bezpieczeństwa” przychodziły czasami kilka razy dziennie i były dla mnie całkowicie odmiennym sposobem życia w Libanie od tego, jaki znałam wcześniej. Postanowiłam przyjrzeć się tym wiadomościom, wczytać się w ich kody i klucze, i zobaczyć w jaki sposób odnoszą się do Libanu, jaki znam. Każda z tych wiadomości jest pisana w podobny sposób, systemem pełnym skrótów, map i nazw miejscowości. W pierwszej chwili wydają się one całkowicie jasne i informacyjne, ale w rzeczywistości ukrywają to, czym jest Liban. Ukrywają wprost w swojej czytelności.
Plaintext żongluje znaczeniami zwykłego i kodowanego tekstu. Być może założenie, że ten odkodowany i informacyjny tekst, jak w użytych przeze mnie wiadomościach Whats App, jest czytelny i zrozumiały, jest błędne? Może jest na odwrót? Za przygotowanie publikacji odpowiada Krzysiek Orłowski.
➲ Fyrtel 2020
– publikacja towarzysząca warsztatom fotografii dokumentalnej Mój Fyrtel. W tym roku mocno postawiliśmy na proces. Proces nauki fotografowania i poszerzania swoich kompetencji.
Takie są warsztaty Mój Fyrtel / Moja Przestrzeń. Piąta edycja tych dokumentalnych zmagań zakończy się jednak inaczej. Co roku w grudniu prezentowaliśmy wystawę, ten rok jest inny…
Warsztaty zakończą się wydaniem publikacji – zina, którego premiera nastąpi pod koniec roku.
➠ Dyskusje online z fotografkami i fotografami, graficzkami i grafikami, edytorkami i edytorami, czyli osobami które zajmują się książką fotograficzną i kochają to robić. Rozmawiamy o procesie, o sytuacji w jakiej się znajdujemy oraz o zmianie – nie tylko postrzegania.
W środę 4 listopada 2020 o godzinie 18:30 naszym gościem była Agnieszka Rayss. Rozmawialiśmy online / live o opowiadaniu obrazem, odpowiadając także na Wasze pytania. Agnieszka Rayss - fotografka, współzałożycielka stowarzyszenia Sputnik Photos. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim i Universite Paris IV w Paryżu. Absolwentka studiów doktoranckich na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Dwukrotnie nagradzana w konkursie Pictures of the Year, dwukrotna finalistka Hasselblad Masters Award, zdobyła także wiele krajowych nagród, m.in. w konkursach Grand Press Photo, BZWBK Press Photo, Newsreportaż. Opublikowała albumy fotograficzne:
“Z zapisków kolekcjonera”, “Tu się zaczyna koniec miast” (2015) - o industrialnej, niepokojącej stronie organizmów miejskich, i „American Dream“ – o transformacji kulturalnej i triumfie pop kultury w Europie Środkowo Wschodniej. Agnieszka Rayss prowadzi wiele warsztatów fotograficznych, w School of Form na Uniwersytecie SWPS między innymi w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, w Centre National Audiovisuel w Luksemburgu, uczyła w kilku szkołach fotograficznych, była kuratorką w sekcji ShowOff Miesiąca Fotografii w Krakowie i jurorką konkursów fotograficznych.
Więcej informacji na stronie Festiwalu XPRINT 2020
Dołącz do wydarzenia na Facebooku