Rafał Kuszpyt „Dotykając fotografii”
Dla większości z nas postrzeganie świata poprzez obrazy wydaje się czymś naturalnym, a wręcz niezastąpionym
w dzisiejszej rzeczywistości. Wynika z tego częsty brak zrozumienia pomiędzy osobami widzącymi, a niewidzącymi.
Obserwując fotografie nawet nie zdajemy sobie sprawy, że cień będący dla nas oczywistym następstwem styku
światła i materii jest pojęciem abstrakcyjnym dla osoby niewidzącej od urodzenia.
Wystawa autora - Rafała Kuszpyta jest swego rodzaju próbą dialogu i przybliżenia „czym jest fotografia”
osobom niewidzącym. Na wystawę składają się dwa niezależne wątki. Pierwszy to fotograficzna opowieść o grupie
niewidomych muzyków, znanych pod nazwą „Kapela Drewutnia”. Drugi wątek, to przełożenie tej opowieści na
formę specjalnych „płaskorzeźb” określanych jako tyflografika.
Na wystawie widzimy szereg czarno białych zdjęć, głównie portretów muzyków w trakcie prób i koncertów.
Drugą integralną część wystawy stanowią obiekty do dotykania, „oglądania” dla osób niewidzących. Skąd ten pomysł?
Inspiracją dla autora do rozbudowy wystawy o formy przestrzenne, były rozmowy jakie odbył w trakcie robienia
zdjęć zespołowi. Jak mówi sam autor: „(…) niewidomi często zwracają się do siebie - „zobacz" kiedy podają sobie
z ręki do ręki przedmioty, które "oglądają". Ten sposób postrzegania wszystkiego, co się tylko da dotknąć
zainspirował mnie do szukania sposobu na konwersję obrazu fotograficznego na tabliczkę wypukłą, która pozwoli
odczytać chociaż podstawowe rzeczy znajdujące się na zdjęciu.”
Ten rodzaj przedstawienia obrazu w formie przestrzennej ma jednak pewne ograniczenia. Według części
specjalistów nie da się po prostu przełożyć na strukturę przestrzenną wszystkich detali otaczającej nas rzeczywistości
przy pomocy wypukłych plansz. Autor dokonał więc pewnej korekty techniki tyflograficznej, traktując pracę nad
tym materiałem jako swoiste wyzwanie. By złamać dotychczasowy schemat myślenia o możliwościach percepcji
osób niewidzących, posłużył się w tym celu specjalistyczną frezarką CNC. Do konwersji czarno-białego obrazu
cyfrowego na plik trzyosiowy, posłużył mu specjalny program, który zamieniał różnice tonalne na miary osi
odpowiadającej wysokości. Tam, gdzie na zdjęciu występuje czarna plama, na wykonanej matrycy jest wypukłość,
natomiast tam, gdzie na zdjęciu biała przestrzeń, na matrycy jest miejsce wklęsłe lub zależnie od zdjęcia - odwrotnie,
czyli czarne zamieniono na wklęsłe a białe na wypukłe.
Praca nad matrycami była mozolna i wymagała od autora wielu prób i konsultacji z osobami niewidomymi.
Autorowi zależało, by tak jak wspominałam na początku, przełożyć pojęcie światłocienia, będącego podstawą budowy
fotografii (zwłaszcza czarnobiałej), na obiekt, dający możliwość zrozumienia tego zjawiska osobom niewidzącym.
Jaki jest efekt ostateczny? Z pewnością dla mnie jako osoby widzącej, możliwość oglądania prac autora i ich
dotykanie wydaje się czymś intrygującym i inspirującym. Czy osoby niewidzące odwiedzające Galerię będą miały
podobne odczucia? Tego nie wiem, ale z pewnością zachęcam do odwiedzin Galerii oraz rozmów o fotografii,
by oba te światy - wizualny i wyobrażany mogły ze sobą lepiej koegzystować.
Prezentowana wystawa była zrealizowana jako dyplom na Wydziale Filmu i Fotografii w Wyższej Szkole Sztuki
i Projektowania w Łodzi, promotor - prof. Sergiusz Sachno.
Zapraszam serdecznie - Kurator Anna Wolska
Wystawa dostępna dla zwiedzających 4.01 - 11.02.2017
Rafał Kuszpyt - ur 1987, zawodowo i życiowo związany z Roztoczem. Absolwent Wydziału Filmu i Fotografii
w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi. Dyplom w pracowni prof. Sergiusza Sachno. Autor specjalizuje się
w zdjęciach portretowych, jak również w fotografii krajobrazowej, reklamowej, czy kreacyjnej.
Ważniejsze wystawy:
"Artyści Swojemu Miastu" wystawa artystów na festiwalu Szczebrzeszyn Stolica Języka Polskiego, 2015
"Fotografia autorska Rafała Kuszpyta" w Miejskim domu kultury w Szczebrzeszynie, 2012
Zapraszamy na wernisaż 4 stycznia na godzinę 18.00
Wystawa dostępna dla zwiedzających 4.01 - 11.02.2017