Waldemar Jama
Urodzony w 1942 w Praszce. Od 1973 w ZPAF (członek Rady Artystycznej),
wcześniej (w latach 60.) należał do Katowickiego Towarzystwa Fotograficznego.
Absolwent ASP w Poznaniu. Dyplom w 1997.
Wykładowca ze stopniem profesora na ASP w Katowicach i w Gdańsku.
W latach 60. swą działalność artystyczną opierał, na grafizacji obrazu. Wystawa „Beton”
z 1970 była próbą aranżacji w typie invironment. Potem wykonywał fotografię o bardziej
metaforycznym charakterze, ale z wpływami estetyki fotomedializmu (cykle „Awers” i „Rewers”).
W latach 80. i 90. uprawiał fotografię inscenizowaną (cykle „Auschwitz”, „Wizerunki” I, II, III)
biorąc udział w ważnych wystawach w Polsce - Polska Fotografia Intermedialna Lat 80-tych,
BWA Poznań, 1988; Niebo, PAcamera Club, Suwałki 1994) oraz na Zachodzie Europy
- L'anne de L'Est, Musée d'Elysée w Lozannie, 1990; II Internationale Foto-Triennale, Esslingen, 1992.
Z lat 80. pochodzą: „Głowy”, operujące syntetycznym plakatowym skrótem, „Puszka Pandory”
i antropologiczne „Fantomy”, w których kontynuując swe wcześniejsze zainteresowania rejestrował
w różnych regionach Polski strachy na ptaki, interesując się zawartym w nich rytuałem
i towarzyszącym im zawsze pejzażem (prace czarno-białe i kolorowe).
Szczególnie ważny, z powodów osobistych, był dla samego Jamy cykl „Auschwitz” (1989)
poświęcony "fabryce śmierci" oraz „Wizerunki”, w których "poszukiwał własnej tożsamości
poprzez wizerunki innych". Wykorzystywał w nich swoje wcześniejsze negatywy,
także z rejestracji cmentarzy żydowskich, ukazując duchowość życia niematerialnego.
W 1988 roku na temat roli awangardy Jama stwierdził: "Mój stosunek do awangard,
naszych czy innych jest pasożytniczo życzliwy, to znaczy traktuję je jako gramatykę fotografii"
(wypowiedź autorska z katalogu "Polska fotografia intermedialna lat 80-ych.
Fotografia rozproszona", BWA, Poznań 1988).
W 1999 roku wykonał cykl „Ankary”, „Śląskie Rydwany”, w którym w symboliczny
a jednocześnie dokumentalny sposób, odwołujący się także do tradycji abstrakcji geometrycznej,
pokazał tradycję tego regionu. W swej twórczości łączy różnorodne inspiracje
i wpływy, np. nowoczesne akty, stare zdjęcia w najczęściej zgrafizowanym i neopiktorialnym stylu.
W latach następnych stworzył cykl odwołujący się do atmosfery duchowej świata
z początku XXI wieku – „Gry Wojenne”, uzmysławiając (podobnie jak wcześniej Zbigniew Libera),
że istota wojny i walki zakodowana jest w człowieku i w naszej cywilizacji.
Wszystko wskazuje na to, że Jama w przekonywujący sposób potrafi wypowiadać się
w dwóch stylach: dokumentalnym i inscenizacyjnym. Ten drugi polega także na zabiegach
graficzno-malarskich o charakterze piktorialnym. Ale granica między jednym stylem
a drugim może być bardzo nikła, czy nawet ulegać zatarciu (np. cykl „Manekiny”).
Prace w zbiorach: Centrum Sztuki Współczesnej-Zamek Ujazdowski w Warszawie,
Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu,
Muzeum Historii Katowic, Stadtmuseum Esslingen, Musée de l'Elysée w Lozannie.
Tekst źródłowy – autor Krzysztof Jurecki