Martushka Fromeast "Nie boję się nocy - jestem Bompo"
"Nie zakładam stroju Bompo pośród promieni słońca. Ubieram się pośród promieni księżyca.
Zakładam strój Bompo kiedy wszystkie żywe stworzenia i słońce śpią.
Chodź by wziąć me ciało Bompo. Chodź by dosiąść złotego konia.
Chodź by dosiąść srebrnego konia. Polećmy podniebnym szlakiem."
Piosenka Bompo z książki Davida H. Holmberga „Order in Paradox"
W fotografii podróżniczej związanej z odmiennymi kulturami, łatwo jest popaść w sentymentalizm i zafascynowanie
odmiennym kolorytem. Wejście w dany obszar kulturowy wymaga więc dużej świadomości zamierzonego celu.
Taki sposób pracy prezentuje m.in autorka obecnej wystawy - Marta Kotlarska - przykładem mogą być chociażby
jej wcześniejsze projekty dotyczące chociażby kultury romskiej, mające charakter nie tylko artystyczny ale
również społeczny - poznawczy, przełamujący bariery, wykraczający poza stereotypy kulturowe.
To co mogą Państwo zobaczyć w Galerii, to wynik kilku miesięcy spędzonych przez autorkę w Nepalu. Pracy w dość
zamkniętej społeczności. Bo choć wioska, w której autorka głównie wykonywała zdjęcia leży na popularnym szlaku
turystycznym, to jednak mało kto z pośród turystów, czy himalaistów miał możliwość uczestniczenia w magicznych
rytuałach odprawianych przez miejscowych szamanów. Wioska - Syafrubesi położona jest zaledwie 13 km od granicy
z Chinami w nepalskich Himalajach. W miejscowej społeczności bardzo ważną funkcję sprawują wciąż szamani
pełniący tu wielorakie funkcje - lekarzy, łączników z bogami, uzdrawiaczy, czy doradców i przewodników duchowych.
Tworzą oni odrębną kastę nazywaną Bompo lub Jhankrisami. Mimo swojej funkcji szamani są ludźmi z „krwi i kości”
osadzonymi w miejscowej sytuacji społecznej, czy politycznej. Nie tworzą jak w rytach klasztornych odrębnych
zamkniętych grup wyłączonych z życia społecznego. Za przykład mogą tutaj posłużyć prezentowane obok wystawy
prywatne zdjęcia jednego z Bompo, gdzie widzimy jego transformację ze zwykłego miejscowego chłopaka w szamana.
W małej wiosce Syafrubesi mieszka siedemnastu szamanów przynależących do dwóch kast szamańskich. Umiejętności
szamańskie przekazywane są często z ojca na syna. Szamani często w dzieciństwie spędzają jakiś czas samotnie
w lesie, medytując i ucząc się od mitycznego ducha lasu. W czasie święta Janai Purima mieszkańcy miejscowości
wyruszają na pielgrzymkę z szamanami do miejsc związanych z kultem.
Autorce pozwolono m.in uczestniczyć w rytuałach leczniczych oraz całonocnych pudźas, obrzędach oczyszczających ciało
z chorób i demonów. Prezentowana w Galerii Obok ZPAF wystawa jest fragmentem rozwijającego się projektu, który był
pokazywany m.in na festiwalach fotograficznych Delhi Photofestival, Xishuangbanna Photo Festival 2014,w Chinach oraz
w galerii Siddartha Arts Gallery w Kathmandu. Projekt został nagrodzony na BZ WBK PRESS PHOTO 2014 w kategorii:
„Życie codzienne - reportaż”.
Martushka Fromeast (Marta Kotlarska) jest absolwentką ASP w Poznaniu oraz Central Saint Martin's College of Arts
and Design w Londynie. Jako artystka wizualna jest szczególnie zainteresowana problematyką storytellingu jako
fenomenu grupowego. Założyła i tworzy organizację ClickAcademy, realizującą fotograficzne projekty kolaboratywne.
Ich efekty wystawiane były m.in. podczas Drugiego Romskiego Pawilonu na Międzynarodowej wystawie Sztuki Biennale
w Wenecji, na Delhi Photofestival, a także na Xishuangbanna Photo Festival 2014 w Chinach.
Więcej o autorce: www.martushkafromeast.com
Zapraszamy do Galerii Obok ZPAF na wernisaż 9 lipca na godzinę 19.00
Wystawa dostępna dla zwiedzających 10.07 - 29.08.2014
